Die vryheidsbegrip van Pierre Teilhard de chardin in the phenomenon of man*

Abstract

Ek hou vol dat die wêreld op vryheid gebaseer is” , sê Teilhard de Chardin en verduidelik voorts dat idles wat vry is, selfs by die mens, gereduseer kan word tot ’n gegewe aantal gedetermineerdhede (De Chardin, 1966:122). Vir horn is die vryheid wat voortspruit uit die wetmatige ontplooiing van die natuur, ’n triomfantelike manifestasie van die vindingrykheid van die lewe¹). ’n Voorbeeld van hierdie vryheid binne die teleologiese ontwikkelingsgang van die natuur is die manier waarop nuwe vorme van lewe tot stand kom deur ’n proses van rondtasting²). Elke mutasie is toevallig en vry, onverskillig teenoor beide toekoms en eenheid, maar tog, deur ’n proses van natuurlike seleksie, leef net dié voort wat die verdere ontwikkeling en voortbestaan van die spesie bevoordeel. Dit is ook Teilhard se verklaring van die verskeidenheid vorme op elke trap van die evolusionêre leer, en sy verklaring van hoe daar van een trap na die ander oorgeskakel word.